Μεταλλεία της Σερίφου
Η ύπαρξη των μεταλλευτικών κοιτασμάτων στη Σέριφο ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια. Κατά την περίοδο της κυριαρχίας των Ρωμαίων, αλλά ιδιαίτερα των Βενετών, τον 14ο αιώνα, έγιναν εντατικές εξορύξεις για να καλυφθούν οι ανάγκες της μεγάλης ναυτικής δύναμης της εποχής. Οι περιηγητές κάνουν λόγο για τη μεταφορά σκλάβων στις υπόγειες στοές και για την ύπαρξη τεσσάρων φέουδων χωρισμένων βάσει των μεταλλοφόρων ζωνών.
Με την κατάλυση του δουκάτου του Αιγαίου από τους Οθωμανούς, το 16ο αιώνα, η εξόρυξη διακόπηκε έως το 19ο αιώνα, όταν ξεκίνησε στο Μεγάλο Λιβάδι και στον Κουταλά η μακροβιότερη μεταλλευτική εγκατάσταση στο νησιωτικό χώρο. Από το 1861, και συστηματικά από το 1869, άρχισε η εξόρυξη σιδηρομεταλλευμάτων από την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία, η οποία έμεινε εκεί ως το 1875.
Μετά το 1880 η Γαλλική εταιρεία «Σέριφος-Σπηλιαζέζα», προχώρησε σε εντατική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Σερίφου. Στη λειτουργία της αναμείχθηκαν οι Ανδρέας Συγγρός και Giovanni Baptista Serpieri, σημαντικά ονόματα της μεταλλευτικής βιομηχανίας τότε. Η τρίτη εταιρεία ελληνογαλλικών συμφερόντων, η οποία δραστηριοποιήθηκε στη Σέριφο από το 1887, ήταν η Βιάρ-Σγούτας-Ντυφούρ.
Το 1886 ο Γερμανός μεταλλειολόγος Αιμίλιος Γκρώμαν ανέλαβε τη διεύθυνση της εταιρείας «Σέριφος-Σπηλιαζέζα» και του συνόλου των μεταλλείων της Σερίφου. Οι Γκρώμαν έλεγχαν το νησί κάνοντας και εκτεταμένα έργα υποδομής για την εξόρυξη, μεταφορά και φόρτωση του μεταλλεύματος στα πλοία. Το μετάλλευμα εξαγόταν σε ΗΠΑ, Αγγλία, Σουηδία και Βέλγιο.
Μετά το θάνατο του Αιμίλιου, το 1906, τη διεύθυνση της εταιρείας ανέλαβε ο γιος του Γεώργιος Γκρώμαν. Οι υπόλοιπες εταιρείες του νησιού απορροφήθηκαν σιγά σιγά από τη «Σέριφος-Σπηλιαζέζα». Εργάτες από τη Μύκονο, την Πάρο, την Κάρπαθο, την Εύβοια, την Αμοργό ήρθα στη Σέριφο για να γίνουν εργάτες στα μεταλλεία. Το 1912 ο πληθυσμός έφτασε στους 4.400 ανθρώπους, εκ των οποίων 2.000 εργάζονταν στα μεταλλεία. Τον Αύγουστο του 1916 έγινε η μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων της Σερίφου, οπότε σε συγκρούσεις με την αστυνομία στο Μεγάλο Λιβάδι σκοτώθηκαν 8 άτομα.
Από το 1933 την εταιρεία διοίκησε ο Αιμίλιος Γκρώμαν, γιος του Γεωργίου. Μετά τον πόλεμο οι Γκρώμαν εκδιώχθηκαν από τη Σέριφο ως συνεργάτες των Γερμανών. Το 1951 η «Σέριφος-Σπηλιαζέζα» διέκοψε τις εργασίες της. Τα μεταλλεία έκλεισαν οριστικά το 1965.
